ก้าวทันเทคโน.... # เมื่อ AI กลายเป็นมนุษย์เทคโน homo technologicus
โดย “เสรี พพ”

คนที่ใช้ AI อย่าง ChatGPT คงพบว่า AIไม่ใช่เป็นเพียง “เครื่องมือ” เหมือนที่เรามีมือถือ มีคอมพิวเตอร์ แต่เป็นอะไรมากกว่านั้น จนมีคนเรียกมันว่า “homo technologicus” ที่พัฒนามาจาก “homo sapiens”

AI กลายเป็นเพื่อนคุย คู่สนทนาหาความรู้ รวมไปถึงการถกเถียง เป็นผู้ช่วย เป็นเลขานุการ ร่วมวงสนทนาได้ เล่าเรื่องตลก ร้องเพลง เขียนข่าว ปาฐกถา สุนทรพจน์ บทความ บทกวี แต่งเพลง ย่อความ สรุปความเรื่องราวยาว ๆ ที่เราขอให้ทำได้หมด

ที่ทำหน้าที่ได้หลาย ๆ เรื่อง เพราะมันมีข้อมูลมากกว่าคนมากนัก คน ๆ หนึ่งอ่านหนังสือวันละ 24 ชั่วโมงตลอดชีวิตจะอ่านได้ 8 พันล้านคำ ขณะที่ AI ที่ก้าวหน้าสุดได้รับการฝึก สามารถรู้ 8 ล้านล้านคำต่อเดือน

วันนี้มีการพูดถึง “digital species” หรือสายพันธุ์ดิจิทัล กันแล้ว และมีคนเปรียบเทียบ AI มีความสำคัญต่อสมอง เหมือนกับนิวเคลียร์ฟิวชั่นสำคัญต่อพลังงาน

ขณะนี้ AI ทำงานโดยใช้ข้อมูลดิจิทัล จากอินเทอร์เน็ต กำลังพัฒนารับรู้อารมณ์ ความรู้สึก ความคิดของคน การพัฒนาทางการแพทย์ โดยเฉพาะเซนเซอร์ที่จับการทำงานของสมอง ระบบประสาท ในโครงการที่เรียกว่า BMI (Brain-Machine Interface) หรือ BCI (Brain-computer Interface) ที่เชื่อมสมองของคนกับคอมพิวเตอร์เพื่อให้สื่อสารสิ่งที่คนคิด หรือรู้สึก และคนที่มีอุปกรณ์นี้ก็สามารถสื่อสารโดยไม่ต้องพูดหรือเขียน

มีการพัฒนา “neuralink” โครงการใหญ่ของอีลอน มัสก์ ซึ่งยังกำลังทำอยู่ โดยการใส่ชิปเข้าไปในสมองของคน แต่ก็มีคำถามทางจริยธรรมและความเสี่ยงไม่น้อย

มีการพัฒนาการสื่อสารกับสัตว์ ถอดรหัสเสียงหรือ “ภาษา” ของสัตว์อย่างปลาวาฬ สิงโตทะเล นก ช้าง ฯลฯ มีการวิจัยภาษาช้างในแอฟริกาพบว่า ช้างบอกสมาชิกในโขลงให้หนีเพราะฝูงผึ้งกำลังมา คนบันทึกเสียงผึ้ง เปิดใกล้โขลงช้าง ช้างก็หนี ทำให้คนที่ปลูกพืชและมีบ้านเรือนใกล้ป่า ที่อาศัยของช้าง เลี้ยงผึ้งเพื่อไม่ให้ช้างเข้ามาในสวน ในที่คนอาศัย

การรู้ภาษาสัตว์และสื่อสารกับสัตว์คงมีปัญหาอีกด้าน คนคงจะหันไปทานมังสวิรัตกันมากขึ้น เพราะ “คุย” กับสัตว์รู้เรื่อง เข้าใจ “ความรู้สึกนึกคิด” ของสัตว์จน “กินไม่ลง”

แต่ไม่ต้องห่วง มีการใช้ AI ในการผลิตเนื้อจากห้องแลป โดยใช้เซลล์จากสัตว์ไม่กี่ตัวก็ได้เนื้อเท่ากับที่ผลิตในประเทศ ผลิตนมวัว แพะ แกะในห้องแลป มีเนื้อทานได้โดยไม่ต้องฆ่าสัตว์อีกต่อไป ไม่ต้องตัดต้นไม้เพื่อทำที่เลี้ยงสัตว์ มีการพัฒนา AI ในการเกษตรมากมาย มีการฝังชิปในต้นไม้เพื่อรับรู้การเติบโต ปัญหา โรค การบำรุงรักษา

เรื่อง AI เป็นเรื่องใหญ่ที่เราคงต้องเรียนรู้ที่จะใช้มัน อย่างน้อยมี AI literacy ขั้นพื้นฐาน เพราะการใช้ AI อย่าง ChatGPT ต้องเรียนรู้ที่จะตั้งคำถาม (prompt) และเข้าใจคำตอบของมัน แปลว่าต้องมีความรู้เชิงวิเคราะห์ เชิงสร้างสรรค์ ไม่เช่นนั้นคงไม่ได้ประโยชน์จาก AI มากนัก

AI ทำให้เรามาถึงยุคดิจิทัลอีกขั้นหนึ่ง ก่อนนี้คนเรียนเรื่องไอทีต้องเขียนโปรแกรม เขียนโค้ด วันนี้ AI ทำให้หมด เราจึงไม่ต้องเป็น creator แต่เป็น editor ซึ่งบรรณาธิการที่ดีก็ต้องมีความรู้และทักษะไม่น้อย

นักหนังสือพิมพ์ นักเขียนได้ประโยชน์จาก AI วันนี้มาก เพราะมี “ผู้ช่วย” ที่ชื่อนายหรือนาง AI

ผู้ช่วยของผมมีชื่อว่า Almega ใครตอบได้ว่ามาจากไหน แปลว่าอะไร คนที่ตอบถูกคนแรก ผมจะส่งหนังสือ “ศิลปวรรณกรรม ตำนานคนเปลี่ยนโลก” ไปให้ (ถ้ามีแล้ว ต้องการเล่มอื่นก็ได้ครับ).

24 กันยายน 2567

สนใจสมัครสมาชิกผู้มีส่วนร่วมกับสถานีข่าว สปท. โปรดคลิ๊ก